“In a car you’re always in a compartment, and because you’re used to it you don’t realize that through that car window everything you see is just more TV. You’re a passive observer and it is all moving by you boringly in a frame.
On a cycle the frame is gone. You’re completely in contact with it all. You’re in the scene, not just watching it anymore, and the sense of presence is overwhelming.”
Robert Pirsig – Zen and the art of motorcycle maintenance
Naar al mijn bijlessen ga ik op de fiets. Ook als het regent, hard waait, sneeuwt of hagelt. Als ik rond het spitsuur door het centrum van Arnhem fiets, ga ik altijd voorbij een eindeloze stroom auto’s in de file. Een eindeloze stroom, de mensen erin veilig, warm en droog.
Onderdeel zijn van de omgeving
Ik krijg de vraag heel vaak, vooral als het slecht weer is: “waarom ga je niet gewoon met de auto?”. Het klopt dat ik op de fiets ben overgeleverd aan het weer. Ik voel de regen, de wind, de hagel, omdat ik daadwerkelijk buiten ben. Waar mijn huid ophoudt, daar begint de buitenwereld.
Als mens zijn we door ons bewustzijn en ons (talige) denken vaak afgesneden van onze fysieke omgeving. We nemen iets waar en in plaats van het daarbij te laten, vinden we er gelijk iets van. In ons hoofd zijn we daardoor constant in het verleden of de toekomst en bijna nooit in het moment zelf.
Wiskunde om de wereld te begrijpen
Wiskunde is ook een taal waardoor we meer van de wereld kunnen begrijpen. Door de wiskunde kunnen we ook meer betekenis aan de wereld geven. Omdat we meer van de wereld begrijpen dan onze directe waarneming ons levert. De grondbeginselen van de wiskunde zijn eigenlijk niet meer dan een weergave de structuur waarin wij de werkelijkheid zien:
- Aritmetica, omdat we meerdere dingen tegelijk kunnen waarnemen en daarom kunnen tellen.
- Meetkunde, omdat we ook afstand en grootte waarnemen.
- Logica, omdat we vergelijkingen en relaties kunnen maken tussen de verschillende objecten die we waarnemen.
Zijn op de fiets
Ik ben altijd al zo veel aan het denken. Op de fiets kan ik dat loslaten. Dan ben ik gewoon. Ik besta. Misschien meer zoals andere organismen de wereld ervaren, als een gegeven zonder daar met taal en abstracties betekenis aan te willen verlenen.
Al bijna vijf jaar doorkruis ik heel Arnhem op de fiets om wiskundebijles te geven aan middelbare scholieren van alle niveaus en jaarlagen. Naast wiskunde, filosofie en bergbeklimmen is fietsen dan ook een vast onderdeel van mijn leven geworden. Het is voor mij een soort moment van reflectie en bezinning. In navolging van Robert Pirsigs Zen and the art of motorcycle maintenance schrijf ik hier dan ook over wiskundige en filosofische bespiegelingen en fietsen. Ik laat mij telkens inspireren door een citaat uit dit boek.
De teksten in deze serie blogs zijn tot stand gekomen met behulp van Heleen Janssens / Schoonschrift.
